Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü tarafından ilk defa yapılması planlanan uluslararası sempozyum, çevrimiçi olarak gerçekleştirilecektir.
Sempozyum kapsamında Türk tarihinde önemli bir yeri olan Erzurum ve çevresinin Türk hâkimiyetinden itibaren; tarihi, kültürel özellikleri, maddi kültürü, sosyo-ekonomik durumu, tarihî coğrafyası, sanat ve mimarî tarihi, idare tarihi, iskân-göç gibi konular ele alınacaktır.
Sempozyumun başlıca konuları şunlardır:
Tarihî, Coğrafî ve Mimarî Açıdan Erzurum
Erzurum’un İdarî ve Siyasî Yapısı
Erzurum’un Ekonomik Yapısı
Erzurum’un Sosyal ve Kültürel Yapısı
Erzurum Ovası’nın güneydoğu kenarında kurulan Erzurum şehrinin ilk adı Doğu Roma (Bizans) İmparatoru II. Theodosios’a (408-450) izafe edilen Theodosiopolis olup burası Araplar tarafından Kālîkalâ olarak adlandırılmıştır. Türkler, eski çağlardan meskûn durumdaki Erzen’i fethettikten sonra (1048-1049) Theodosiopolis için Erzen adını kullanmışlar, Anadolu’ya ait olduğunu belirtmek için Erzen kelimesinin sonuna Rum kelimesini eklemişlerdir. Şehrin adı Erzenü’r-Rûm , Erzen-i Rûm,Erz-i Rûm şeklinde yazılmış ve bu ad Arz-ı Rûm olmuş, nihayet bugünkü Erzurum şeklini almıştır. Eski Erzen ise fetih sırasında tahrip edildiği için Karaerzen, Karaarz adlarıyla anılmış olup günümüzde buraya Karaz denmektedir.
1048-1049 tarihinden itibaren Türkler tarafından fethedilmesinden sonra Erzurum ve çevresi 1071’den sonra Saltuklular, ve Anadolu Selçuklu hâkimiyetinde kaldı. Zaman zaman işgallere maruz kalan Erzurum’da 14. yüzyılın başlarından itibaren sırasıyla İlhanlı, Eretnaoğluları, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Safevîler hâkimiyet kurmuşlardır. Yavuz Sultan Selim’in (1512-1520) saltanatı zamanında 1514 yılında, Safevîlere karşı yapılan Çaldıran Seferi sonucunda Erzurum ve çevresi, Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Erzurum’un Osmanlı hâkimiyetine giriş tarihi kesin olarak tespit edilememiş olmakla birlikte, genel olarak kabul edilen tarih 1518’dir. 1535’de kurulan Erzurum beylerbeyliği 1642 yılında Erzurum, Pasin, Tortum, İsbir, Hınıs, Erzincan, Kemah, Tercan, Kızuçan, Kiğı, Bayburd, Kogans, Şiryan, Kelkid kazalarından meydana gelmiştir. Erzurum 1829 ve 1877-78’de Ruslar tarafından işgal edilmiş, 8-9 Kasım 1877’de Aziziye ve Mecidiye tabyalarında Ruslar’a karşı büyük bir zafer kazanılmıştır. Ruslar Berlin Antlaşması ile Erzurum’u boşaltmışlardır. Bu anlaşma sonucunda Erzurum ve çevresinde Ermeni ayaklanmaları meydana gelmiştir. 1916’da Ermenilerin de yardımıyla üçüncü defa Ruslar tarafından işgal edilmiş, ahalinin bir kısmı Anadolu içlerine göç etmek zorunda kalmış ve boşalan yerlere Ermeniler yerleştirilmiştir. Ermeni komitacılar Müslümanları katledip, şehri yakıp yıkmışlardır. 12 Mart 1918’de Kazım Karabekir Paşa komutasındaki Türk birlikleri tarafından şehir işgalden kurtarılmıştır. 3 Temmuz 1919’da Mustafa Kemal Paşa Erzurum’a geldi ve onun başkanlığında Erzurum Kongresi tertip edildi. Bu kongre yeni milli devletin kuruluşunda önemi büyüktür.
29-30 Haziran 2021 tarihlerinde online gerçekleştirilecek bilimsel etkinlikler sonucunda sempozyum değerlendirme ve kapanış oturumları yapılacaktır.
Sempozyumda sunulan bildiriler editör ve hakem incelemesi tamamlandıktan sonra yayınlanacaktır.